To: Shoprite CEO Pieter Engelbrecht no President Cyril Ramaphosa
Shoprite, yehlisa amanani okudla kwakho!

Njengesuphamakethe enkulu kunazo zonke eNingizimu Afrika, uShoprite wondla imizi eminingi eMzansi futhi useze waqhosha ngokuba umqashi omkhulu wezwe [1]. Ngonyaka wezimali u-2024, inzuzo yonke yakwaShoprite inyuke yafinyelela ku-R130.8 billion, kanti i-CEO yenza u-R83 million [2], okumenza waba yi-CEO yezitolo ehola kakhulu ezweni. Lokhu kwenzeka ngenkathi abantu abau 20 million eNingizimu Afrika yonkana bezabalaza ukuze bakwazi ukubeka ukudla etafuleni!
Ingabe sikhokhiswa kakhulu ukudla? UMzansi unokudla okwanele ukondla wonke umuntu, kodwa amanani okudla asho ukuthi abantu balala bengadlile. UShoprite kanye nezinye izitolo zokudla kumele ziphumele obala mayelana namanani azo. Amanye amabhizinisi abelokhu eqola abathengi. Isibonelo, phakathi nobhadane lwe-COVID-19, u-Pick n Pay wavuma ukuthi ugawula intengo kanye ne ginger [3].
Sifuna ukuthi izitolo ezinkulu kanye namabhizinisi amakhulu okudla ahlinzeke ngedatha nolwazi mayelana namanani awo kulo lonke uchungechunge lokuhlinzeka, okuhlanganisa nokuthi yimalini ekhokhelwa abakhiqizi. Lokhu kuzokwenza abalawuli nabanye bakwazi ukuqapha amanani ngempumelelo. Njengesuphamakethe enkulu eNingizimu Afrika, iShoprite ingahamba phambili ngesibonelo.
Sicela isikhulu esiphezulu sakwaShoprite, uPieter Engelbrecht kanye noMongameli uCyril Ramaphosa ukuthi:
- Yehlisa amanani okudla, ikakhulukazi okuthengwa kakhulu okuyi-10 (irayisi, ubisi lwesikhathi eside, isoya, amaqanda, inhlanzi efakwe ethini, ubhontshisi omisiwe, ibhotela lamantongomane, umpuphu wommbila oqinisiwe, amasi, nodali). Ukuthola ukudla okwanele kanye nokudla okuyisisekelo kwezingane kuyilungelo elingokomthethosisekelo eNingizimu Afrika. Lokhu kudla kugcwele amaprotheni namandla. Lokho akusho ukuthi okunye ukudla akubalulekile. Lokhu kudla kunganikeza inani eliphezulu lokudla okunomsoco ngezindleko eziphansi, ikakhulukazi emindenini ehlala ngaphansi komugqa wobumpofu [4].
- UMongameli URamaphosa kufanele asebenzise umthetho wokumoshwa kokudla eNingizimu Afrika; izinkampani azikwazi ukuvele zilahle ukudla okusha lapho abantu belala bengadlile.
- Sifuna ukubamba iqhaza okwengeziwe komphakathi kuhlaka lukahulumeni Lokuvikeleka Kokudla kanye Nohlelo Lokudla Okunempilo.
Why is this important?
Ngokuhamba kweminyaka, izinhlangano eziningi ziye zakha ingcindezi yomphakathi yokunyusa nokuhlanganisa izibonelelo zikahulumeni. Kodwa noma ngabe sithola ukwenyuswa okukhulu kwesibonelelo sikahulumeni ebesikufuna, izindleko zokuphila zizobukela phansi lokhu kunqoba futhi zigcine abantu bempofu. U-R370 awenele ukuya kwinhlolokhono yomsebenzi noma ukuqala ibhizinisi elincane, ingasaphathwa eyokuthenga ukudla okwanele kwenyanga. Isibonelelo Sikahulumeni Sezingane singaphansi Komugqa Wobumpofu Bokudla.
Sesikhathele yizitolo ezinkulu ezifana noShoprite ezishaya sengathi zinakekela abathengi ekubeni zinganyusa intengo yokudla ngaphandle kokukhombisa ukuthi lokhu kuzwakala kuvumelekile.
Lesi yisinyathelo esisodwa nje sokuxazulula inkinga yendlala ekhona ezweni. Kusekuningi okusamele kwenziwe. Funda kabanzi ngakho kuwebhusayithi ye-Union Against Hunger lapha:
Hlala ubukele ikhasi lethu lemicimbi ukuze ubone ukuthi ikhona yini imicimbi eyenzekayo ngaphakathi naseduze kwakho: https://awethu.amandla.mobi/petitions/shoprite-bring-your-food-prices-down/events
References
[1] Being part of the Shoprite team. https://www.shopriteholdings.co.za/careers/being-part-of-the-shoprite-team.html?p=6
[2] Shoprite CEO is SA’s best-paid retail boss as package hits R83m, by Nompilo Goba for Business Day, 15 October 2024. https://www.businesslive.co.za/bd/companies/retail-and-consumer/2024-10-15-shoprite-ceo-is-sas-best-paid-retail-boss-as-package-hits-r83m/#:~:text=At%20Shoprite%2C%20the%20CEO%20earns,%2C%20Clicks%2C%20Truworths%20and%20Spar.
[3] Pick n Pay agrees to cap some prices amid investigations into alleged price gouging. Business Tech. 15 March 2021
[4] Advocate-Double-Discounted-List-of-Ten-Best-Buy-Foods. https://dgmt.co.za/wp-content/uploads/2023/10/Advocate-Double-Discounted-List-of-Ten-Best-Buy-Foods-V2-Online.pdf